Ticaret Savaşları ve Faiz Oranları Türkiye Ekonomisini Nasıl Etkiliyor?
19 Mart’ta başlayan siyasi operasyonlar ve ABD’nin nisan ayının ilk haftasında duyurduğu gümrük tarifeleriyle tetiklenen ticaret savaşları, Türkiye ekonomisinde kırılganlığı artırdı.
Bu süreç, Merkez Bankası’nın faiz indirim politikasını tersine çevirdi. Faizleri indirerek politika faizini mart ayında yüzde 42,5’e kadar çeken Merkez Bankası, nisan ayında faizi yüzde 46’ya yükseltti. Aynı dönemde bankaların mevduat ve kredi faizlerinde de belirgin artışlar yaşandı.
Mevduat ve Kredi Faizlerindeki Değişim
Dünya Gazetesi’nden Naki Bakır’ın yazısına göre, mevduat faizleri özellikle 3 ay ve 1 yıl vadeli hesaplarda belirgin şekilde yükseldi. Kredi faizlerinde ise en çok talep gören ihtiyaç ve ticari kredilerde hızlı artışlar gözlendi.
Merkez Bankası verilerine göre, 14 Mart ile 18 Nisan arasındaki dönemde bir aylık mevduat faizi yüzde 47,98’den yüzde 52,11’e, üç aylık mevduat faizi ise yüzde 49,91’den yüzde 55,68’e çıktı.
Getirilerdeki Değişim
1 milyon TL’lik mevduatın bir aylık getirisi stopaj sonrası 33.520,27 liradan 36.866,71 liraya yükselirken, üç aylık getiri 34.868,63 liradan 38.899,73 liraya çıktı. Altı aylık mevduat faizi ise az da olsa gerileyerek getiride düşüşe neden oldu.
Kredi tarafında, ihtiyaç kredilerinin yıllık faiz oranı yüzde 62,73’ten yüzde 70,58’e çıktı. Taşıt kredilerinde faiz yüzde 41,46’dan yüzde 43,47’ye yükselirken, konut kredilerinde hafif bir gerileme yaşandı. Ticari kredilerin faiz oranları ise yüzde 55,20’den nisan ayı itibarıyla yüzde 60,99’a çıktı.
Sanayideki Durum
Dünya Gazetesi’nde yer alan Naki Bakır’ın yazısına göre, sanayiciler faizlerin düşmesini beklerken, küresel ekonomik riskler ve iç siyasetteki gelişmelerle beklentiler gerçekleşmedi. Merkez Bankası, döviz piyasasında baskıyı azaltmak için faiz artışına giderken, bu durum sanayi sektöründe yatırım ve üretim maliyetlerini artırdı.
Ticari kredilerdeki faiz artışları, firmaların rekabet gücünü olumsuz etkilerken, yüksek enflasyon ve faiz ortamı sanayicilerin mücadelesini zorlaştırdı.